Benedictus in de gevangenis

_{(Artikel over de bruikbaarheid van de Regel van Benedictus in het dagelijks leven in een gevangenis. Geschreven voor Comeback; magazine van de Stichting Epafras. Deze stichting steunt Nederlanders die vastzitten in buitenlandse gevangenissen. Comeback wordt gemaakt door Epafras in samenwerking met Reclassering Nederland, Dutch&Detained en Lawyers across Borders.)}

Richtingaanwijzer op weg naar geluk

Er bestaat een boek waarin het geheim van een gelukkig leven verborgen ligt. Maar het is een boek in code. Je doet er heel lang over om te begrijpen wat er eigenlijk bedoeld wordt en daarna moet je er ook nog eens werk van maken: luisteren naar je hart, gehoorzaam zijn aan wat je daarin hoort en erbij blijven zonder smoesjes. Dit boek heet: de Regel van Benedictus en het is in 450 na Christus geschreven voor… monniken. Die zaten ook in een cel, dus dat schept alvast een band. Dit boek werd onlangs door Maria samengevat voor twitter. Zeven van de tweets schrijft ze hier voor je op; eentje voor elke dag van de komende week.

Maandag 

Luister naar wat je hoort in je hart. Er wordt tot je gesproken. Doe wat je hoort en ontwaak. Wijk niet af van wat je leert. 

De eerste opdracht in het boek: luister naar je hart. Om te horen wat die stem jou te zeggen heeft, moet je het stil maken. Neem er even de tijd voor. Zelfs als het altijd herrie is om je heen, kun je nog stil maken in gedachten. Maak vervolgens contact met je hart, ga na of je iets hoort. Let hierbij goed op, want ‘de stem van je hart’ is heel iets anders dan ‘de stem van je hoofd. Vaak hoor je in de stilte de dingen die je diep van binnen wel wist. Luister daarnaar zonder oordeel.

*

Dinsdag

Verbind je met anderen en blijf waar je bent. Word met Gods hulp sterk. Wees oprecht. Zwerf niet en wees niet week.

Jezelf verbinden met anderen en blijven waar je bent? Je zult zeggen: ‘Ik heb geen keus, ik kan geen kant op’. Benedictus zou zeggen: ‘Je hebt wel degelijk een keus.’ Het maakt namelijk uit hoe je ergens bent, vindt hij. Het gaat dan ook hier weer over jouw innerlijk. Wil je in je hart eigenlijk liever ergens anders zijn? Stop daarmee, zegt hij, dat is ‘zwerven’. Hij is de man van de stabilitas, van het ‘op je plaats blijven’. Dus sluit vrede met je gevangenschap, met de plek waar je bent. Verzet je niet. Draag je lot zonder mopperen. Het zal je sterk maken, op een nieuwe manier.

*

Woensdag

Eer God boven alles. Wees goed voor anderen en zuinig op jezelf. Spreek de waarheid. Wees geduldig. Heb lief.

Als je niet meer weet wat je moet in het leven, kun je altijd nog God eren. Daarvoor hoef je niet de hele dag op je knieën te zitten. Je eert God ook als je goed bent voor anderen, en als je op een verstandige manier met je eigen lijf en leven omgaat. De waarheid is hierbij onmisbaar. Want zonder waarheid kan iets niet goed zijn.

*

Donderdag

Wees matig in alles wat menselijk is, beheers je. Zeg geen slechte dingen. Bid. Doe niet wat jij wil, maar wat God van je verlangt. 

Als je een ander leven wilt, moet je beginnen met dingen anders te gaan dóen. Benedictus zegt: begin dan eerst maar eens met de gewone menselijke dingen. Pas die letterlijk aan. Dus even heel simpel: eten is prima, maar zorg dat het geen vreten wordt. Drink, maar zuip niet. Wees gerust eens boos, maar verlies jezelf niet in je woede. Slaap, maar wees niet lui. Enzovoort. Alles met mate dus, en waarom? Omdat je dan je leven in de hand houdt.

*

Vrijdag

Hou van je vijanden; wens hen het goede en bid voor hen. Heb je ruzie, maak het goed voor zonsondergang.

Het is makkelijk om een vijand te haten. Misschien heb je zelf een vijand en vind je dat je goede redenen hebt voor die haat. Maar je mag beseffen dat haat iets is van het verstand. ‘Hij heeft mij kwaad gedaan, dusik haat hem.’ Dat soort argumenten. Met de liefde heeft dit niets te maken. De uitnodiging is hier: ga weg van de oorlog, het gevecht, de vijandschap, de verdeeldheid. Je hoeft geen vrienden te worden met je vijanden, maar van hem of haar houden is mogelijk als je bedenkt dat die ander ook maar een mens is zoals jij. 

*

Zaterdag

Hoe wil je voor God staan na je dood? Wat voor leven wil je hem kunnen laten zien? Denk daarover na. Spreek uit wat je verkeerd gedaan hebt en beter je leven.

Benedictus zegt: als het nodig is, verander dan je leven. Dat kan niet van de ene op de andere dag, maar wat wel kan is: besluiten de dingen anders te gaan. Dat besluit kun je elk moment nemen, ook nu terwijl je dit leest. Als je dat wilt – veranderen – spreek dan hardop uit wat er mis ging tot nu toe. Zoek iemand op waarbij dit veilig kan, een geestelijk verzorger misschien. Of iemand anders die je vertrouwt. En daarna begin je gewoon opnieuw. Benedictus is hier heel ruimhartig in. Elk mens krijgt meerdere kansen om met een schone lei opnieuw te beginnen. 

*

Zondag

Lees en beluister de dingen die goed voor je zijn. Laat al het andere los. 

Dit laatste advies uit de Regel van Benedictus is bedoeld als hulpmiddel, als een soort gereedschap. Want al die adviezen zijn wel mooi en wijs, maar ja, waar moet je beginnen? Hoe doe je dat, liefhebben, matig zijn, je leven veranderen et cetera? Als je je dat afvraagt, is het een geruststellend idee dat mensen dat in alle tijden moeilijk gevonden hebben. Maar het simpele antwoord van Benedictus is: lees en luister en kijk alleen nog naar wat goed is voor jou. Geef geen aandacht aan de andere dingen. En of iets werkelijk góed is voor jou, dat weet jij zelf alleen. En je kunt dit weten door te luisteren naar die stem in je hart, waarover het in het eerste advies ging. Leg je oor te luisteren; probeer die zachte stem te horen in het lawaai. Dat is de stem van jouw ziel. En die heeft altijd gelijk.